Phân tích nhân vật A Phủ trong tác phẩm Vợ Chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài
Bài làm
Nhà văn Tô Hoài là một tác giả có vốn kiến thức văn hóa Tây Bắc sâu sắc, nhờ vậy mà ông đã thành công trong truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ”. Truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” đã phản ánh được hiện thực những người dân vùng cao, họ không cam chịu sự đè nén, không cam chịu sự áp bức của bọn địa chủ phong kiến mà đã vùng lên đấu tranh để giành lấy quyền sống, quyền tự do. Trong tác phẩm ngoài nhân vật Mị thì nhân vật A Phủ cũng đã góp phần làm nổi bật lên nội dung sâu sắc của tác phẩm.
Độc giả có thể thấy được ngay ở nửa đầu của truyện Vợ chồng A Phủ kể về quãng đời của Mị và A Phủ ở Hồng Ngài. Khi đó thì A Phủ ở trong nhà thống lí Pá Tra. Chính ở phần này, A Phủ là nhân vật phụ mà thôi, tuy nhiên A Phủ lại có tác dụng làm nổi bật lên hình tượng nhân vật chính là Mị. A Phủ đã được khắc họa để làm nổi bật hơn về chủ đề của tác phẩm, đồng thời như góp thêm một thân phận người lao động nghèo vào bức tranh hiện thực mà tác phẩm phản ánh.
Xuất thân của nhân vật A Phủ mồ côi cả cha lẫn mẹ vì nhà bị chết dịch. Thế rồi lại có người bắt A Phủ đem xuống bán đổi lấy thóc của người Thái. Lúc đó A Phủ mới chỉ có mười bốn tuổi thôi nhưng A Phủ đã thể hiện dau gan bướng, trốn thoát lên núi, rồi lưu lạc đến Hồng Ngài. Khi A Phủ lớn lên giữa núi rừng, A Phủ bỗng lại trở thành một chàng trai khỏe mạnh mà ngòi bút của Tô Hoài đã đi sâu khắc họa là chạy nhanh như ngựa. A Phủ cũng là một người lao động giỏi, lại còn săn bò tót rất thạo. Chính vì thế, A Phủ lại trở thành niềm mơ ước của bao cô gái. Những cô gái đó họ cũng đã bảo nhau rằng: “Đứa nào được A Phủ cũng bằng có được con trâu tốt trong nhà”. Thế nhưng A Phủ suốt đời làm thuê làm mướn, nghèo đến nỗi không thể nào lấy được vợ, và anh cũng không có nổi cả cái vòng bạc để đi chơi ngày Tết đến giống như bao chàng trai Hmông khác.
Có thể thấy được với hoàn cảnh khắc nghiệt này đã góp phần tạo nên ở A Phủ tính cách gan góc, khiến cho A Phủ có được một sự táo bạo và một sức sống mạnh mẽ. Thông qua hình ảnh A Phủ khiến người đọc nhớ tới những nhân vật chàng Mồ Côi, hay là hình chàng Khó tràn đầy sức lực, lao động giỏi và giàu nghĩa khí trong văn học dân gian mà ông cha ta đã để lại. Ở A Phủ dám đối mặt với bọn con quan một cách thật hùng dũng, lại còn đầy tự tin. A Phủ cũng luôn luôn sẵn sàng trừng trị kẻ đã phá cuộc vui của bạn bè mình.
Với tính khí đó thì A Phủ bị trói mang đến nhà Phá Tra để xử kiện. Độc giả sẽ thấy được cuộc xử kiện quái lạ này thực chất chỉ là một cuộc tra tấn dã man. Cho đến cuối cùng nhân vật A Phủ vô cớ phải trở thành người nô lệ gạt nợ cho nhà thống lí. Cũng chính bằng ngòi bút miêu tả phong tục, am hiểu văn hóa Tây Bắc bậc thầy của mình thì nhà văn Tô Hoài đã làm hiện rõ trước mắt người đọc một cuộc xử kiện sống động và giàu sức tố cáo. Lớn hơn nữa là vạch trần cách áp bức dã man, sự trắn trợn kiểu trung cổ của những bọn thống trị miền núi. Chỉ qua “làn khói thuốc phiện ngào ngạt tuôn ra các lỗ cửa sổ”, người nhà thống lý cứ hút trong một đợt thuốc phiện lại ra lệnh, trai àng lại từng đợt, từng đợt thay nhau lạy tên thống lí lia lịa rồi xông vào đánh A Phủ. Còn người thanh niên khốn khổ này chỉ biết im lặng chịu đòn “suốt chiều, suốt đêm”. Thông qua chi tiết này thì Tô Hoài đã khắc họa được hình ảnh nhân vật A Phủ – một chàng trai tự do của núi rừng thì vẫn không thoát khỏi nanh vuốt của bọn chúa đất. Cũng chính từ đây, anh bỗng vĩnh viễn trở thành con trâu, con ngựa giống như Mị – một nô lệ cho nhà Pá Tra. Suy rộng hơn thì cho đến cả đời con, đời cháu bao giờ trả hết nợ mới thôi được. Nếu như mà A Phủ không gặp Mị thì chắc chắn rằng A Phủ đã phải chết một cách thê thảm tại nhà thống lí. Khi được Mị cắt dây cởi trói cho thì A Phủ cùng Mị đã bỏ trốn khỏi Hồng Ngài và lên Phiêng Sa. Lên đây thì hai người họ đã được giác ngộ lý tưởng cách mạng khi gặp A Châu. A Phủ từ đó cũng đã tham gia du kich, tích cực đấu tranh để có thể giải phóng mình và giải phóng quê hương.
Thông qua câu chuyện về A Phủ – người nô lệ gạt nợ đã bổ sung cho câu chuyện của Mị – một người con dâu gạt nợ thì nhà văn Tô Hoài đã hoàn chỉnh bản tố cáo tội ác của bọn chúa đất. Thần quyền, cường quyền đã bóc lột những người dân lao động lương thiện ở miền núi trước cách mạng, không chỉ thể thế mà xây dựng lên nhân vật A Phủ cũng đã cho thấy được sức sống mãnh liệt của những người lao động.
Minh Tân
