Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài trong tác phẩm Chiếc Thuyền Ngoài xa của nhà văn Nguyễn Minh Châu
Bài làm
Nguyễn Minh Châu được xem là một người mở đường tinh anh và tài năng nền văn học đổi mới. Các tác phẩm ở giai đoạn này nghiêng về cảm hứng đời tư thế sự, đi tìm hiểu sâu vào thế giới nội tâm của con người hơn. “Chiếc thuyền ngoài xa” – một tác phẩm vô cùng đặc sắc của nhà văn Nguyễn Minh Châu, thể hiện đúng cảm hứng của tác giả trong giai đoạn văn học đổi mới này. Việc xây dựng nên nhân vật người đàn bà hàng chài đã thể hiện được quan niệm về văn chương nghệ thuật cũng như trong cuộc sống chúng ta phải có cái nhìn đa diện, nhiều chiều thì mới có thể đánh giá hết được mọi việc.
Xây dựng lên hình ảnh người đàn bà hàng chài với ngoại hình đã ngoài 40, hình dáng cao lớn thô kệch, rỗ mặt. Thế rồi trên khuôn mặt của người đàn bà này trông cũng thật mệt mỏi sau những đêm thức trắng kéo lưới, có khi nó còn tái ngắt và buồn ngủ đgã hé lộ cuộc đời vất vả của thị. Với dáng đi chậm chạp như bà già, rồi tấm lưng áo bạc phếch và rách rưới đã phần nào nói lên số phận, cuộc đời, hoàn cảnh sống khó khăn của chị. Cuộc đời của người đàn bà hàng chài cũng thật nhọc nhằn, lam lũ, vất vả, đau khổ đã hiện hữu chính trên khuôn mặt, thân hình của người đàn bà này.
Hình ảnh người đàn bà hàng chài hiện lên trong tác phẩm có số phận bất hạnh và đầy bi kịch. Chị vốn sinh ra trong một gia đình khá giả thế nhưng người đàn bà hàng chài lại là một người có ngoại hình xấu xí, thô kệch. Chính cái xấu đã đeo đuổi chị như định mệnh suốt từ nhỏ đến lớn khiến cho tất cả bất hạnh của chị chị phải tự gánh lấy. Rồi chị có mang với một anh hàng chài, khi anh ta đến mua bả về đan lưới, rồi hai người đã thành vợ thành chống, theo chồng chị cũng xuống thuyền ở. Cứ thế cuộc sống của hai vợ chồng chị ngày càng khó khăn, nghèo đói, rồi đời sống trên biển lại cực nhọc biết bao nhiêu bấp bênh kéo dài qua ngày này đến ngày kia. Đã nghèo lại còn đông con cho nên khi “có nhiều tháng biển động phải ăn cây xương rồng luộc chấm muối”
Cái nghèo, cái khổ đã biến lão chồng của chị từ một anh con trai vốn “hiền lành nhưng cục tính” nay lại trở thành một kẻ vũ phu nên chị thường xuyên bị hành hạ, chị phải chịu những trận đòn roi để cho chồng có thể giải tỏa những bế tắc của cuộc sống. Đã thành lệ, lão chồng đánh chị “ba ngày một trận nhẹ, năm ngày một trận nặng”. Theo lời của người đàn bà hàng chài kể thì cứ khi nào lão thấy khổ quá là lại lôi chị ra đánh để trút giận, lão chồng như đánh một con thú. Không chỉ thể lại buông ta những lời lẽ vô cùng cay độc:
– Mày chết đi cho ông nhờ, chúng mày chết hết đi cho ông nhờ.
Người đàn bà hàng chài chị cũng cảm thấy xấu hổ, luôn lo sợ con mình sẽ bị tổn thương khi thấy cảnh mình bị đánh…Thông qua những chi tiết này thì đã cho thấy nhân vật người đàn bà hàng chài là một người phụ nữ cam chịu, nhẫn nhục. Chồng ra những trận đòn thật khủng khiếp nhưng chịn không hề kêu la, không chống trả hơn nữa cũng không tìm cách chạy trốn. Chính bản thân chị thì chị đã coi việc mình bị đánh như một phần đã rất quen thuộc của cuộc đời mình.
Phân tích nhân vật người đàn bà hàng chài
Người đàn bà hàng chài được biết đến là một người mẹ biết yêu thương con cái. Vì yêu thương và lo lắng cho con nên chị cũng đã gửi thằng Phác lên rừng để nó không phải hận bố nhất là khi thấy cảnh mẹ mình bị bố đánh. Qủa thực chính tình mẫu tử của chị cũng đã vút lên trên cái nền của một cuộc sống cơ cực. Tình mẫu tử đó thật ngang trái, đau đớn đầy xót xa biết bao nhiêu. Cũng vì thương con nên chị đã luôn miệng xin quý tòa – chánh án Đẩu là “con lạy quý tòa, tòa bắt tội con cũng được…đừng bắt con bỏ nó”. Với thái độ của người đàn bà này lại trái với lẽ thường tình, hơn nữa chánh án Đẩu khuyên chị rất hợp lí mà chị lại không nghe bỏ người chồng vũ phu. Lý do bởi chị cũng rất hiểu như thế nào là nỗi đau của những trẻ thơ phải sống trong cảnh bố mẹ ly dị. Chị cũng rất hiểu rằng trên con thuyền chèo lái kia rất cần một người đàn ông có thể chống đỡ con thuyền. Tất cả điều này cũng đã khiến cho bà ấy là người bất hạnh nhưng trong một chừng mực nào đó thì người đàn bà hàng chài cũng toát lên vể đẹp của lòng vị tha. Chính chị cũng đã lại hiểu nỗi khốn khổ bế tắc của chồng. Chị hiểu rằng cũng chỉ vì cuộc sống cơ cực nên chồng chị mới sinh ra thói vũ phu như thế.
Xây dựng lên người đàn bà hàng chài là một người phụ nữ từng trải và hiểu biết lẽ đời thông qua lời kể của chị; “Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con và nuôi con cho đến khi khôn lớn”. Có lẽ chính vì thế mà chị hiểu cuộc sống trên thuyền cần phải có người đàn ông mạnh khỏe và phải biết nghề. Chị và các con cũng luôn cần có một chỗ dựa vững chắc trong cuộc sống mưu sinh vất vả. Vì thế mà chị luôn sẵn sàng hi sinh mọi thứ vì chồng vì con. Chị đã thật biết ơn Phùng và Đẩu nhưng vì “Lòng các chú tốt, nhưng các chú đâu có phải là ngưòi làm ăn…cho nên các chú đâu có hiểu được cái việc của các người làm ăn lam lũ, khó nhọc…”. Đọc đến đây chúng ta thấy ở người đàn bà hàng chài như cũng cứ thấp thoáng bóng dáng của người phụ nữ Việt Nam nhân hậu vô cùng bao dung, giàu lòng vị tha và đức hi sinh, hiểu lẽ đời.
Thông qua câu chuyện của người phụ nữ hàng chài trong “Chiếc thuyền ngoài xa” nhà văn Nguyễn Minh Châu cũng đã thể hiện cái nhìn sâu sắc và nhân hậu của mình về cuộc đời. Nhà văn đã phát hiện ra chất ngọc ẩn chứa sau lớp đá thô kệch, tưởng chừng vô giá trị và xấu xí. Người đàn bà hàng chài lam lũ, cam chịu nhưng đằng sau đó là tình yêu con, yêu chồng vô bờ bến. Không dừng lại ở đó tác giả đã khẳng định được quan niệm của mình về cả mặt nghệ thuật. Đó là nghệ thuật chân chính phải luôn luôn gắn liền với cuộc đời, phải nhìn nhận cuộc đời một cách đa diện nhiều chiều thì mới có thể đánh giá được sự vật.
Minh Tân
