Phân tích nhân vật Việt trong Những Đứa Con Trong Gia Đình của Nguyễn Thi
Bài làm
Tác phẩm “Những đứa con trong gia đình” được biết đến là một số những tác sáng tác xuất sắc nhất của nhà văn Nguyễn Thi. Có thể nhận thấy được thiên truyện thành công ở nhiều mặt, thế nhưng có thể nhận thấy được nổi bật nhất là nghệ thuật xây dựng nhân vật. Tác giả Nguyễn Thi cũng đã dành rất nhiều trang miêu tả những nét tính cách độc đáo của Việt – một nhân vật trung tâm đã tạo nên sức hấp dẫn của tác phẩm.
Có thể nhận thấy được truyện “Những đứa con trong gia đình” đã được Nguyễn Thi kết cấu theo những đợt hồi tưởng của người lính trẻ tên Việt khi anh bị trọng thương, đồng thời cũng bị thất lạc đồng đội trong mây ngày đêm. Rồi chính với diễn biến truyện hết sức linh hoạt như đã xáo động không gian lẫn thời gian. Lồng chéo quá khứ với hiện tại để giúp cho nhân vật Việt lúc này đây như hiện lên với sự đầy đủ về tính tình, tình cảm cũng như tinh thần chiến đấu anh dũng.
Đặc điểm đầu tiên ở nhân vật chính là nét tính tình hồn nhiên, thú vị. Việt là một chiến sĩ trẻ khi ra chiến trường thì anh hùng là thế nhưng Việt vẫn giữ tính hồn nhiên của một thằng trai mới lớn. Nhân vật Việt luôn luôn giữ trong mình cái ná thun mà trong những ngày nhỏ Việt đã từng bắn chim. Còn với hiện tại, Việt cầm súng tự động trên bả súng còn thơm gỗ, đánh Mĩ bằng lê, còn chiếc ná thun vẫn còn nằm gọn trong túi áo.
Khi bị thương nặng đến đêm thứ hai, ở trong bóng đêm vắng lặng và lạnh Việt không sợ chết mà Việt lại sợ bóng đêm và sợ ma. Điều này có vẻ buồn cười thế nhưng cũng đã bộc lộ được tính cách hồn nhiên của Việt. Ở Việt có một tình yêu với chị vô cùng sâu sắc, Việt thương chị Chiến rất nhiều thế nhưng lại rất hay tranh giành với chị. Cứ khi nào chị em soi ếch về thì chú Năm đứng ra phân xử vì chị Chiến và Việt ai cũng tranh và nhận phần nhiều là của mình. Chị Chiến bao giờ cũng thương Việt nên đều để việt giành phần hơn, khi lớn lên khi hai chị em bắn Mỹ trên sông Định Thủy thì Chiến cũng nhường chiến công đó cho Việt. Trong đêm mít-tinh ghi lên lòng quân thì hai chị em cùng tranh giành đi bộ đội, thật cảm động biết bao nhiêu. Lúc còn ở đơn vị, Việt lại rất yêu quý đồng đội nhưng không nói thật là mình có Việt lúc này cứ giấu chị như giấu của riêng rất sợ đồng đội trêu vì cậu sợ mất chị.
Nhân vật Việt còn hiện ra là có tình thương yêu gia đình sâu đậm. Chắc có lẽ rằng nhân vật Việt vốn mồ côi, chị Hai ở xa thế rồi đứa em út còn nhỏ, tình cảm thương yêu Việt đối với chị thật sâu đậm biết bao nhiêu. Thế rồi sau khi cùng ghi lên vào bộ đội, khi sắp xếp việc xong thì cả hai chị em Việt và Chiến cùng khiêng bàn thờ má gửi sang nhà chú Năm. Khi đó Việt khiêng trước, còn chị Chiến khiêng sau. Khi nghe thấy tiếng chân bình bịnh phía sau của chị Chiến Việt cảm thấy thương chị thật lạ. Và cũng lần đầu tiên Việt mới có thể nhận thấy được lòng mình như rõ đến vậy. Hơn nữa Việt còn cảm nhận thấy mối thù của gia đình với thằng Mĩ như có hình, có khối và có thể rờ thấy được vì nó đang đè nặng ở trên vai.
Có thể thấy được ngoài tình thương chị, nhân vật Việt còn rất thương mến chú Năm. Thực sự thì tình cảm hình thành từ những ngày Việt đang còn nhỏ. Việt vô cùng thương chú Năm bởi vì hồi đó chú rất hay bênh Việt. Cứ mỗi khi chú cất giọng hò lên thì chú Năm làm như Việt chính là nơi cụ thể đế gởi gắm những câu hò đó. Cứ theo từng hình ảnh liên tưởng của chú Năm, Việt như biến thành tấm áo và quàng hoặc con sông dài có đôi khi thì Việt thành người nghĩa quân Trương Định, hay ngọn đèn biển gò Công hoặc ngôi sáng ở Tháp Mười.
Biểu hiện của tình yêu thương gia đình còn có ở trong lúc Việt bị thương, hình ảnh của cha mẹ thân yêu luôn chập chờn, luôn luôn ẩn hiện trong hồi ức của Việt với bao nhiêu những niệm chua xót lẫn ngọt ngào. Thực sự cuộc đời này có biết bao nhiêu vất vả của má và mọi ý nghĩ, hiểm nguy gian lao mà má đã vượt qua tụ lại trong ý nghĩ cuối: “Để má ráng nuôi bây lớn coi bây có làm được gì cho cha mày vui không? ”
Nhân vật Việt còn hiện lên bởi tính cách anh hùng, thêm với đó là một tinh thần chiến đấu dũng cảm. Và chắc chắn phải sống chiến đấu như thế nào, và phải trả thù nhà, đền nợ nước sao cho xứng đáng là những đứa con trong một gia đình có truyền thống yêu nước, luôn luôn gắn bó với cách mạng từ thời chống Pháp đến thời chống Mĩ ? Chình bởi ý nghĩ này mà Việt cũng đã ra sức chiến đấu bằng tất cả sức mạnh thể chất lẫn tinh thần, chiến đấu bằng ý chí bất khuất thừa hưởng từ một gia đình cách mạng. Từ thế hệ trước ông nội của Việt, chú Năm, ba Việt đều tham gia kháng chiến chống Pháp. Rồi cha bị Tây chặt đầu, mẹ Việt lại bị trúng pháo của giặc, tất cả những hình ảnh thê thảm đó mãi in sâu trong tâm trí Việt. Có thể thấy được chính mối thù nhà là động lực tinh thần và tình cảm thúc đẩy chị em Việt anh dũng chiến đấu.
Khi đứng giữa trận đánh khốc liệt Việt bị thương nặng. Đã vậy lại còn mất liên lạc với đồng đội, trơ trọi một thân, Việt phải chịu đói chịu khát, mình đầy thương tích thế nhưng Việt vẫn can đảm chịu đựng. Khi đó Việt mới cảm thấy được “chân tay tê dại, khắp người, nước hay máu không biết, chỗ ướt sùng, chỗ dẻo quẹo, chỗ khô cứng. Trời tối kì lạ Việt cho mũi lê đi trước, rồi tới hai cùi tay, hai cái chân nhức nhối cho nó đi sau cùng. Sau đó, Việt bò gấp qua những cái gì nữa Việt không cần biết, quên khắp cả người đang bị rì máu, quên cả trận địa sắt thép ngổn ngang mà một cành cây nhỏ đụng vào người Việt bây giờ cũng làm nặng thêm thương tích”. Đoạn văn này cũng đã miêu tả được những khó khăn, đau đớn của Việt khi bị thương và lạc đồng đội.
Mặc dù có những lúc tỉnh lúc mê thì Việt vẫn luôn ở trong tư thế sẵn sàng chiến đấu mỗi khi choàng dậy. Chỉ cần có một tiếng động là Việt day họng súng về hướng đó và khẳng định: “Nếu mày đổ quân thì súng tao còn đạn”, Việt ngầm bảo bọn địch khi nghe tiếng xe bọc thép của chúng chạy mỗi lúc một gần.
Khi Việt tỉnh dậy lần thứ tư giữa đêm sâu thẳm, Việt còn nghe tiếng súng đồng đội từ nơi xa. Lúc đó Việt vẫn cố gắng bò về hướng đó, gượng hết sức mình để cố gắng bò đi được một đoạn. Lúc nào cây súng đẩy đi trước, hai cùi tay lôi tay của người theo sau. Nhân vật Việt cũng không ý thức răng mình cũng như đang bò đi, mà còn chính là một trận đánh đang gọi Việt đến.
Cho đến cuối cùng, đồng đội đã tìm được Việt. Mặc dù Việt cũng đã kiệt sức, Việt vẫn giữ tư thế sẵn sàng để có thể chiến đấu sinh tử với kẻ thù. Khi đó một ngón tay của cậu vần còn nhúc nhích, đồng thời một viên đạn đã lên nòng. Xung quan đó thì có những dấu xe bọc thép cứ nằm ngổn ngang. Việt bị thương, chịu nhiều đau đớn nhưng vẫn cứ giữ vững tư thế sẵn sàng để chiến đấu cho đến hơi thở cuối cùng. May thay Việt đã được đồng đội đến cứu. Thông qua đây thì nhân vật Việt hiện lên là một nhân vật anh hùng.
Nhà văn Nguyễn Thi đã miêu tả nhân vật một cách sắc nét. Ông miêu tả từ tính tình, tình cảm tinh thần chiến đấu anh hùng. Không chỉ bằng những sắc màu tráng lệ mà thông qua hàng loạt hình ảnh sống hiện thực, không tô hồn và còn nét hồn nhiên đầy cảm động. Điều này giúp nhà văn đã khắc hoạ hình tượng của một nhân vật tuổi trẻ anh hùng – nhân vật Việt đại biểu cho thế hệ thanh niên miền Nam anh hùng trong thời kì máu lửa kháng chiến chống Mĩ của dân tộc.
Minh Tân
